Przekaz 14	Paper 14
Wszechświat centralny i Boski	The Central and Divine Universe
14:0.1 (152.1) DOSKONAŁY i Boski wszechświat zajmuje centrum całego stworzenia; jest to wieczne jądro, wokół którego krążą rozległe wszechświaty czasu i przestrzeni. Raj jest gigantyczną, centralną Wyspą, absolutnie stabilną, która spoczywa nieruchomo dokładnie w sercu wspaniałego, wiecznego wszechświata. Ta centralna rodzina planetarna zwana jest Havoną i jest znacznie oddalona od wszechświata lokalnego Nebadonu. Posiada ona olbrzymie rozmiary i wręcz niewiarygodnie wielką masę a składa się z miliarda sfer o niewyobrażalnym pięknie i wspaniałym majestacie, jednak prawdziwa wielkość tej rozległej kreacji przekracza zdolność zrozumienia ludzkiego umysłu.	14:0.1 (152.1) THE perfect and divine universe occupies the center of all creation; it is the eternal core around which the vast creations of time and space revolve. Paradise is the gigantic nuclear Isle of absolute stability which rests motionless at the very heart of the magnificent eternal universe. This central planetary family is called Havona and is far-distant from the local universe of Nebadon. It is of enormous dimensions and almost unbelievable mass and consists of one billion spheres of unimagined beauty and superb grandeur, but the true magnitude of this vast creation is really beyond the understanding grasp of the human mind.
14:0.2 (152.2) Jest to jedno i jedyne w swoim rodzaju, niezmienne, doskonałe i stabilne zagęszczenie światów. Wszechświat ten jest w całości stworzony i doskonały; to nie jest przedsięwzięcie ewolucyjne. Jest to wieczny rdzeń doskonałości, wokół którego wszechświaty krążą nieskończonym korowodem i stanowią gigantyczny eksperyment ewolucyjny, śmiałe przedsięwzięcia Stwórców Synów Boga, którzy pragną powielić w czasie i pomnożyć w przestrzeni wzorowy wszechświat, ideał Boskiej pełni, najwyższego finalizmu, ostatecznej rzeczywistości i wiecznej doskonałości.	14:0.2 (152.2) This is the one and only settled, perfect, and established aggregation of worlds. This is a wholly created and perfect universe; it is not an evolutionary development. This is the eternal core of perfection, about which swirls that endless procession of universes which constitute the tremendous evolutionary experiment, the audacious adventure of the Creator Sons of God, who aspire to duplicate in time and to reproduce in space the pattern universe, the ideal of divine completeness, supreme finality, ultimate reality, and eternal perfection.
1. System Raj-Havona ^top	1. The Paradise-Havona System ^top
14:1.1 (152.3) Od peryferii Raju do wewnętrznych granic siedmiu superwszechświatów występuje siedem następujących stanów przestrzeni i ruchu:	14:1.1 (152.3) From the periphery of Paradise to the inner borders of the seven superuniverses there are the following seven space conditions and motions:
14:1.2 (152.4) 1. Spokojne strefy przestrzeni pośredniej, stykające się z Rajem.	14:1.2 (152.4) 1. The quiescent midspace zones impinging on Paradise.
14:1.3 (152.5) 2. Zgodny z ruchem wskazówek zegara korowód światów, trzech orbit Raju i siedmiu orbit Havony.	14:1.3 (152.5) 2. The clockwise processional of the three Paradise and the seven Havona circuits.
14:1.4 (152.6) 3. Częściowo spokojne strefy przestrzeni, oddzielające orbity Havony od ciemnych ciał grawitacyjnych wszechświata centralnego.	14:1.4 (152.6) 3. The semiquiet space zone separating the Havona circuits from the dark gravity bodies of the central universe.
14:1.5 (152.7) 4. Wewnętrzny, poruszający się w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara, pas ciemnych ciał grawitacyjnych.	14:1.5 (152.7) 4. The inner, counterclockwise-moving belt of the dark gravity bodies.
14:1.6 (152.8) 5. Druga unikalna strefa przestrzeni, rozdzielająca dwa kosmiczne tory krążenia ciemnych ciał grawitacyjnych.	14:1.6 (152.8) 5. The second unique space zone dividing the two space paths of the dark gravity bodies.
14:1.7 (152.9) 6. Zewnętrzny pas ciemnych ciał grawitacyjnych, krążących zgodnie z kierunkiem wskazówek zegara dookoła Raju.	14:1.7 (152.9) 6. The outer belt of dark gravity bodies, revolving clockwise around Paradise.
14:1.8 (152.10) 7. Trzecia strefa przestrzeni – strefa względnie spokojna – rozdzielająca zewnętrzny pas ciemnych ciał grawitacyjnych od najbardziej wewnętrznych orbit siedmiu superwszechświatów.	14:1.8 (152.10) 7. A third space zone—a semiquiet zone—separating the outer belt of dark gravity bodies from the innermost circuits of the seven superuniverses.
14:1.9 (152.11) Miliard światów Havony jest rozłożonych na siedmiu koncentrycznych orbitach, bezpośrednio otaczających trzy orbity satelitów Raju. Ponad trzydzieści pięć milionów światów jest na najbardziej wewnętrznej orbicie Havony i ponad dwieście czterdzieści pięć milionów na najbardziej zewnętrznej, z proporcjonalną liczbą światów pośrodku. Każda orbita jest inna, ale wszystkie one są doskonale zrównoważone i znakomicie zorganizowane a każda z nich przesycona jest wyspecjalizowanym reprezentantem Nieskończonego Ducha, jednym z Siedmiu Duchów Orbit. Ten nieosobowy Duch, w dodatku do innych funkcji, koordynuje bieg spraw niebiańskich na każdej orbicie.	14:1.9 (152.11) The billion worlds of Havona are arranged in seven concentric circuits immediately surrounding the three circuits of Paradise satellites. There are upwards of thirty-five million worlds in the innermost Havona circuit and over two hundred and forty-five million in the outermost, with proportionate numbers intervening. Each circuit differs, but all are perfectly balanced and exquisitely organized, and each is pervaded by a specialized representation of the Infinite Spirit, one of the Seven Spirits of the Circuits. In addition to other functions this impersonal Spirit co-ordinates the conduct of celestial affairs throughout each circuit.
14:1.10 (153.1) Orbity planet Havony nie układają się warstwowo; ich światy podążają uporządkowanym, linearnym korowodem, jeden za drugim. Wszechświat centralny krąży wokół stacjonarnej Wyspy Raj w jednej, rozległej płaszczyźnie, składającej się z dziesięciu współśrodkowych, stabilnych zespołów – trzech orbit sfer Raju i siedmiu orbit światów Havony. Fizycznie biorąc, orbity Havony i Raju stanowią jeden i ten sam system; podział wynika z ich segregacji funkcjonalnej i administracyjnej.	14:1.10 (153.1) The Havona planetary circuits are not superimposed; their worlds follow each other in an orderly linear procession. The central universe whirls around the stationary Isle of Paradise in one vast plane, consisting of ten concentric stabilized units—the three circuits of Paradise spheres and the seven circuits of Havona worlds. Physically regarded, the Havona and the Paradise circuits are all one and the same system; their separation is in recognition of functional and administrative segregation.
14:1.11 (153.2) Czasu nie liczy się w Raju; sekwencja kolejnych zdarzeń jest nieodłączna pojmowaniu tych, którzy są rodowitymi mieszkańcami centralnej Wyspy. Jednak czas związany jest z orbitami Havony i licznymi istotami na nich przebywającymi, zarówno niebiańskiego jak i ziemskiego pochodzenia. Każdy świat Havony ma swój czas lokalny, ustalony przez jego obieg. Wszystkie światy na danej orbicie mają taką samą długość roku, ponieważ krążą równomiernie wokół Raju a długość roku planetarnego zmniejsza się, od orbity najbardziej zewnętrznej do najbardziej wewnętrznej.	14:1.11 (153.2) Time is not reckoned on Paradise; the sequence of successive events is inherent in the concept of those who are indigenous to the central Isle. But time is germane to the Havona circuits and to numerous beings of both celestial and terrestrial origin sojourning thereon. Each Havona world has its own local time, determined by its circuit. All worlds in a given circuit have the same length of year since they uniformly swing around Paradise, and the length of these planetary years decreases from the outermost to the innermost circuit.
14:1.12 (153.3) Oprócz czasu obiegu po orbicie Havony, istnieje standardowy dzień Raju-Havony oraz inne określania czasowe, ustalane na siedmiu rajskich satelitach Nieskończonego Ducha i stamtąd wysyłane. Standardowy dzień Raju-Havony oparty jest na tym upływie czasu, jaki jest potrzebny do dokonania jednego obiegu dookoła Wyspy Raj przez planetarne mieszkania, znajdujące się na pierwszej albo wewnętrznej orbicie Havony i chociaż ich prędkość jest ogromna, dzięki ich położeniu pomiędzy ciemnymi ciałami grawitacyjnymi a gigantycznym Rajem, potrzeba prawie tysiąca lat, aby te sfery dopełniły swego obiegu. Bezwiednie czytaliście prawdę, gdy oczy wasze spoczęły na wypowiedzi: „Bo tysiąc lat w oczach Boga jest jak dzień, który minął, niby straż nocna”. Jeden dzień Raju-Havony jest tylko o siedem minut, trzy i jedna ósma sekundy krótszy, niż tysiąc lat obecnego kalendarza Urantii, opartego na roku przestępnym.	14:1.12 (153.3) Besides Havona-circuit time, there is the Paradise-Havona standard day and other time designations which are determined on, and are sent out from, the seven Paradise satellites of the Infinite Spirit. The Paradise-Havona standard day is based on the length of time required for the planetary abodes of the first or inner Havona circuit to complete one revolution around the Isle of Paradise; and though their velocity is enormous, owing to their situation between the dark gravity bodies and gigantic Paradise, it requires almost one thousand years for these spheres to complete their circuit. You have unwittingly read the truth when your eyes rested on the statement “A day is as a thousand years with God, as but a watch in the night.” One Paradise-Havona day is just seven minutes, three and one-eighth seconds less than one thousand years of the present Urantia leap-year calendar.
14:1.13 (153.4) Ten dzień Raju-Havony jest standardową jednostką czasu dla siedmiu superwszechświatów, chociaż każdy z nich zachowuje swoje własne, wewnętrzne standardy czasowe.	14:1.13 (153.4) This Paradise-Havona day is the standard time measurement for the seven superuniverses, although each maintains its own internal time standards.
14:1.14 (153.5) Na krańcach rozległego wszechświata centralnego, daleko poza siódmym pasem światów Havony, krąży niewiarygodna ilość olbrzymich, ciemnych ciał grawitacyjnych. Ten bezmiar ciemnych mas w wielu aspektach nie przypomina innych ciał niebieskich; nawet w swej formie są one bardzo odmienne. Ciemne ciała grawitacyjne ani nie odbijają ani nie pochłaniają światła; nie reagują z fizyczno-energetycznym światłem i tak kompletnie okalają i spowijają Havonę, jak gdyby ją skrywały przed wzrokiem nawet najbliższych, zamieszkałych wszechświatów czasu i przestrzeni.	14:1.14 (153.5) On the outskirts of this vast central universe, far out beyond the seventh belt of Havona worlds, there swirl an unbelievable number of enormous dark gravity bodies. These multitudinous dark masses are quite unlike other space bodies in many particulars; even in form they are very different. These dark gravity bodies neither reflect nor absorb light; they are nonreactive to physical-energy light, and they so completely encircle and enshroud Havona as to hide it from the view of even near-by inhabited universes of time and space.
14:1.15 (153.6) Unikalna szczelina przestrzenna rozdziela wielki pas ciemnych ciał grawitacyjnych na dwie eliptyczne orbity. Wewnętrzny pas obraca się w kierunku przeciwnym ruchowi wskazówek zegara; zewnętrzny obraca się w kierunku zgodnym z ruchem wskazówek zegara. Te odmienne kierunki ruchu, w połączeniu z ogromnymi masami ciemnych ciał, tak dobrze wyrównują linie grawitacji Havony, że czynią wszechświat centralny kreacją zrównoważoną fizycznie i doskonale stabilną.	14:1.15 (153.6) The great belt of dark gravity bodies is divided into two equal elliptical circuits by a unique space intrusion. The inner belt revolves counterclockwise; the outer revolves clockwise. These alternate directions of motion, coupled with the extraordinary mass of the dark bodies, so effectively equalize the lines of Havona gravity as to render the central universe a physically balanced and perfectly stabilized creation.
14:1.16 (153.7) Wewnętrzny korowód ciemnych ciał grawitacyjnych uporządkowany jest cylindrycznie i składa się z trzech krążących zgrupowań. Przekrój tej orbity mógłby ukazać trzy współśrodkowe okręgi o prawie jednakowej gęstości. Zewnętrzna orbita ciemnych ciał grawitacyjnych zorganizowana jest prostopadle do wewnętrznej, będąc dziesięć tysięcy razy wyższa niż orbita wewnętrzna. Średnica pionowa zewnętrznej orbity jest pięćdziesiąt tysięcy razy większa od jej średnicy poprzecznej.	14:1.16 (153.7) The inner procession of dark gravity bodies is tubular in arrangement, consisting of three circular groupings. A cross section of this circuit would exhibit three concentric circles of about equal density. The outer circuit of dark gravity bodies is arranged perpendicularly, being ten thousand times higher than the inner circuit. The up-and-down diameter of the outer circuit is fifty thousand times that of the transverse diameter.
14:1.17 (154.1) Przestrzeń, leżąca pomiędzy tymi dwoma orbitami ciał grawitacyjnych, jest unikalna, dlatego, że niczego podobnego do niej nie można nigdzie znaleźć w całym szerokim wszechświecie. Strefa ta charakteryzuje się ogromnymi ruchami falowymi, w górę i w dół, oraz jest przenikana gigantyczną aktywnością energii nieznanego rodzaju.	14:1.17 (154.1) The intervening space which exists between these two circuits of gravity bodies is unique in that nothing like it is to be found elsewhere in all the wide universe. This zone is characterized by enormous wave movements of an up-and-down nature and is permeated by tremendous energy activities of an unknown order.
14:1.18 (154.2) Naszym zdaniem, nic podobnego do ciemnych ciał grawitacyjnych wszechświata centralnego nie będzie cechowało przyszłej ewolucji poziomów przestrzeni zewnętrznej; uważamy te naprzemianległe korowody ogromnych ciał, balansujących grawitację, za unikalne we wszechświecie nadrzędnym.	14:1.18 (154.2) In our opinion, nothing like the dark gravity bodies of the central universe will characterize the future evolution of the outer space levels; we regard these alternate processions of stupendous gravity-balancing bodies as unique in the master universe.
2. Struktura Havony ^top	2. Constitution of Havona ^top
14:2.1 (154.3) Istoty duchowe nie mieszkają w mglistej przestrzeni, nie przebywają na światach eterycznych, osiedlone są na prawdziwych sferach o materialnej naturze, światach po prostu tak rzeczywistych jak te, na których żyją śmiertelnicy. Światy Havony są rzeczywiste i autentyczne, aczkolwiek ich tworzywo różni się od materialnej struktury planet w siedmiu superwszechświatach.	14:2.1 (154.3) Spirit beings do not dwell in nebulous space; they do not inhabit ethereal worlds; they are domiciled on actual spheres of a material nature, worlds just as real as those on which mortals live. The Havona worlds are actual and literal, albeit their literal substance differs from the material organization of the planets of the seven superuniverses.
14:2.2 (154.4) Rzeczywistości fizyczne Havony reprezentują tę klasę organizacji energii, która różni się radykalnie od jakiejkolwiek innej, panującej w ewolucyjnych wszechświatach przestrzeni. Energie Havony są trojakie; jednostki energii-materii superwszechświata zawierają dwojaki ładunek energii, choć jedna forma energii istnieje w fazie ujemnej i dodatniej. Kreacja wszechświata centralnego jest trojaka (Trójca); kreacja wszechświata lokalnego (bezpośrednia) jest dwojaka, według Syna Stwórcy i Stwórczego Ducha.	14:2.2 (154.4) The physical realities of Havona represent an order of energy organization radically different from any prevailing in the evolutionary universes of space. Havona energies are threefold; superuniverse units of energy-matter contain a twofold energy charge, although one form of energy exists in negative and positive phases. The creation of the central universe is threefold (Trinity); the creation of a local universe (directly) is twofold, by a Creator Son and a Creative Spirit.
14:2.3 (154.5) Materia Havony składa się z kombinacji dokładnie tysiąca podstawowych pierwiastków chemicznych oraz ze zrównoważonego funkcjonowania siedmiu form energii Havony. Każda z tych podstawowych energii wykazuje siedem stadiów pobudzenia, tak że mieszkańcy Havony reagują na czterdzieści dziewięć różnych bodźców zmysłowych. Innymi słowy, patrząc z czysto fizycznego punktu widzenia, mieszkańcy wszechświata centralnego posiadają czterdzieści dziewięć wyspecjalizowanych rodzajów doznań zmysłowych. Jest siedemdziesiąt zmysłów morontialnych a reakcje na bodźce u wyższych klas istot duchowych są zróżnicowane, w zależności od rodzaju istot, od siedemdziesięciu do dwustu dziesięciu zmysłów.	14:2.3 (154.5) The material of Havona consists of the organization of exactly one thousand basic chemical elements and the balanced function of the seven forms of Havona energy. Each of these basic energies manifests seven phases of excitation, so that the Havona natives respond to forty-nine differing sensation stimuli. In other words, viewed from a purely physical standpoint, the natives of the central universe possess forty-nine specialized forms of sensation. The morontia senses are seventy, and the higher spiritual orders of reaction response vary in different types of beings from seventy to two hundred and ten.
14:2.4 (154.6) Żadna istota materialna z wszechświata centralnego nie byłaby widzialna dla Urantian, ani też żaden z bodźców fizycznych tych odległych światów nie mógłby wywołać reakcji waszych prostych organów zmysłowych. Gdyby śmiertelnik z Urantii został przewieziony do Havony, byłby tam głuchy, ślepy i zupełnie pozbawiony wszystkich pozostałych reakcji zmysłowych; mógłby funkcjonować jedynie jako ograniczona, samoświadoma istota, pozbawiona wszystkich bodźców otoczenia i wszystkich reakcji na nie.	14:2.4 (154.6) None of the physical beings of the central universe would be visible to Urantians. Neither would any of the physical stimuli of those faraway worlds excite a reaction in your gross sense organs. If a Urantia mortal could be transported to Havona, he would there be deaf, blind, and utterly lacking in all other sense reactions; he could only function as a limited self-conscious being deprived of all environmental stimuli and all reactions thereto.
14:2.5 (154.7) Są liczne zjawiska fizyczne i reakcje duchowe, występujące we wszechświecie centralnym, które są nieznane na takich światach, jak Urantia. Zasadnicza struktura trojakiej kreacji jest zupełnie niepodobna do dwojakiej natury stworzonych wszechświatów czasu i przestrzeni.	14:2.5 (154.7) There are numerous physical phenomena and spiritual reactions transpiring in the central creation which are unknown on worlds such as Urantia. The basic organization of a threefold creation is wholly unlike that of the twofold constitution of the created universes of time and space.
14:2.6 (154.8) Wszelkie prawa przyrody koordynowane są w Havonie według zasad zupełnie odmiennych niż w systemach o podwójnej energii, w ewoluujących wszechświatach. Cały wszechświat centralny zorganizowany jest zgodnie z trojakim systemem doskonałej i symetrycznej kontroli. W całym systemie Raju-Havony zachowywany jest doskonały balans pomiędzy wszystkimi rzeczywistościami kosmicznymi i wszystkimi siłami duchowymi. Raj, wraz ze swym absolutnym ujęciem kreacji materialnej, doskonale reguluje i kontroluje energie fizyczne wszechświata centralnego; Wieczny Syn, w części swego wszechobejmującego ujęcia duchowego, najdoskonalszym sposobem podtrzymuje status duchowy wszystkich tych, co zamieszkują Havonę. W Raju nic nie jest doświadczalne a system Raj-Havona jest zespołem stwórczej doskonałości.	14:2.6 (154.8) All natural law is co-ordinated on a basis entirely different than in the dual-energy systems of the evolving creations. The entire central universe is organized in accordance with the threefold system of perfect and symmetrical control. Throughout the whole Paradise-Havona system there is maintained a perfect balance between all cosmic realities and all spiritual forces. Paradise, with an absolute grasp of material creation, perfectly regulates and maintains the physical energies of this central universe; the Eternal Son, as a part of his all-embracing spirit grasp, most perfectly sustains the spiritual status of all who indwell Havona. On Paradise nothing is experimental, and the Paradise-Havona system is a unit of creative perfection.
14:2.7 (155.1) Powszechna grawitacja duchowa Wiecznego Syna jest zdumiewająco aktywna na obszarze wszechświata centralnego. Wszystkie wartości ducha i duchowe osobowości są nieustannie przyciągane do wewnątrz, w kierunku miejsca pobytu Bogów. To przyciąganie do Boga jest intensywne i nieodparte. Ambicja dotarcia do Boga jest we wszechświecie centralnym silniejsza nie z tego powodu, że grawitacja duchowa jest tutaj intensywniejsza niż w oddalonych wszechświatach, ale dlatego, że istoty, które dotarły do Havony są bardziej uduchowione i dlatego też mocniej reagują na wszechobecne działanie wszechświatowego przyciągania duchowego Wiecznego Syna.	14:2.7 (155.1) The universal spiritual gravity of the Eternal Son is amazingly active throughout the central universe. All spirit values and spiritual personalities are unceasingly drawn inward towards the abode of the Gods. This Godward urge is intense and inescapable. The ambition to attain God is stronger in the central universe, not because spirit gravity is stronger than in the outlying universes, but because those beings who have attained Havona are more fully spiritualized and hence more responsive to the ever-present action of the universal spirit-gravity pull of the Eternal Son.
14:2.8 (155.2) Podobnie działa Nieskończony Duch, przyciągając wszystkie intelektualne wartości w kierunku Raju. W całym wszechświecie centralnym grawitacja umysłowa Nieskończonego Ducha działa w połączeniu z grawitacją duchową Wiecznego Syna i dla wznoszących się dusz obie razem stanowią łączne dążenie do znalezienia Boga, dotarcia do Bóstwa, do osiągnięcia Raju i do poznania Ojca.	14:2.8 (155.2) Likewise does the Infinite Spirit draw all intellectual values Paradiseward. Throughout the central universe the mind gravity of the Infinite Spirit functions in liaison with the spirit gravity of the Eternal Son, and these together constitute the combined urge of the ascendant souls to find God, to attain Deity, to achieve Paradise, and to know the Father.
14:2.9 (155.3) Havona jest wszechświatem duchowo doskonałym i stabilnym materialnie. Kontrola i zrównoważona stabilność wszechświata centralnego, wydaje się być doskonała. Wszystko to, co fizyczne czy duchowe, jest doskonale przewidywalne, za wyjątkiem fenomenów umysłu i woli osobowości. Dochodzimy do wniosku, że grzech należy uznać tutaj za niemożliwy do zaistnienia, jednak sądzimy tak na tej podstawie, że obdarzone wolną wolą istoty z Havony nigdy nie były winne naruszenia woli Bóstwa. Przez całą wieczność, te niebiańskie istoty były konsekwentnie lojalne Wiecznym Czasu. Nigdy też grzech nie pojawił się w żadnej istocie, która weszła do Havony jako pielgrzym. Nigdy nie było przypadku złego postępowania jakiejkolwiek istoty czy grupy istot, stworzonych we wszechświecie centralnym Havona, czy też przyjętych do niego. Tak doskonałe i tak boskie są metody i środki selekcji we wszechświatach czasu, że według zapisów Havony, nigdy nie zdarzył się błąd; nie zrobiono nigdy żadnych pomyłek; żadna wznosząca się dusza nigdy nie była przedwcześnie przyjęta do wszechświata centralnego.	14:2.9 (155.3) Havona is a spiritually perfect and physically stable universe. The control and balanced stability of the central universe appear to be perfect. Everything physical or spiritual is perfectly predictable, but mind phenomena and personality volition are not. We do infer that sin can be reckoned as impossible of occurrence, but we do this on the ground that the native freewill creatures of Havona have never been guilty of transgressing the will of Deity. Through all eternity these supernal beings have been consistently loyal to the Eternals of Days. Neither has sin appeared in any creature who has entered Havona as a pilgrim. There has never been an instance of misconduct by any creature of any group of personalities ever created in, or admitted to, the central Havona universe. So perfect and so divine are the methods and means of selection in the universes of time that never in the records of Havona has an error occurred; no mistakes have ever been made; no ascendant soul has ever been prematurely admitted to the central universe.
3. Światy Havony ^top	3. The Havona Worlds ^top
14:3.1 (155.4) Co się tyczy rządu wszechświata centralnego – nie ma takiego. Havona jest tak wyjątkowo doskonała, że żaden intelektualny system rządowy nie jest tutaj potrzebny. Nie istnieją regularne sądy, nie ma też zgromadzeń prawodawczych; Havona potrzebuje jedynie kierownictwa administracyjnego. Widzi się tutaj szczyt ideałów prawdziwego samo-rządu.	14:3.1 (155.4) Concerning the government of the central universe, there is none. Havona is so exquisitely perfect that no intellectual system of government is required. There are no regularly constituted courts, neither are there legislative assemblies; Havona requires only administrative direction. Here may be observed the height of the ideals of true self-government.
14:3.2 (155.5) U tak doskonałych i prawie doskonałych istot inteligentnych nie istnieje potrzeba rządu. Uważa się, że żadne przepisy nie są tu potrzebne, gdyż są to istoty o naturalnej doskonałości, przemieszane z istotami ewolucyjnymi, które dawno już przeszły sprawdziany najwyższych trybunałów superwszechświatów.	14:3.2 (155.5) There is no need of government among such perfect and near-perfect intelligences. They stand in no need of regulation, for they are beings of native perfection interspersed with evolutionary creatures who have long since passed the scrutiny of the supreme tribunals of the superuniverses.
14:3.3 (155.6) Administracja Havony nie jest automatyczna, ale jest zadziwiająco doskonała i bosko sprawna. Jest to przeważnie administracja planetarna a powierzona jest przebywającemu na planecie Wiecznemu Czasu; każda sfera Havony kierowana jest przez jedną z tych osobowości, pochodzących od Trójcy. Wieczni Czasu nie są stwórcami, są jednak doskonałymi administratorami. Nauczają oni z najwyższą biegłością i prowadzą swe planetarne dzieci z doskonałą mądrością, graniczącą z absolutnością.	14:3.3 (155.6) The administration of Havona is not automatic, but it is marvelously perfect and divinely efficient. It is chiefly planetary and is vested in the resident Eternal of Days, each Havona sphere being directed by one of these Trinity-origin personalities. Eternals of Days are not creators, but they are perfect administrators. They teach with supreme skill and direct their planetary children with a perfection of wisdom bordering on absoluteness.
14:3.4 (156.1) Miliard sfer wszechświata centralnego stanowi światy szkoleniowe dla wysokich osobowości, rodzimych dla Raju i Havony, a dodatkowo służy jako ostateczne miejsce sprawdzania wznoszących się istot stworzonych, pochodzących z ewolucyjnych światów czasu. Realizując wielki plan Ojca Wszechświatowego – wznoszenia się istot stworzonych – pielgrzymi czasu lądują na światach przyjmujących zewnętrznej, siódmej orbity i w wyniku stopniowego nauczania i poszerzanego doświadczenia, stale posuwają się do wewnątrz, planeta po planecie i orbita za orbitą, aż w końcu dostąpią Bóstw i zdobędą miejsce zamieszkania w Raju.	14:3.4 (156.1) The billion spheres of the central universe constitute the training worlds of the high personalities native to Paradise and Havona and further serve as the final proving grounds for ascending creatures from the evolutionary worlds of time. In the execution of the Universal Father’s great plan of creature ascension the pilgrims of time are landed on the receiving worlds of the outer or seventh circuit, and subsequent to increased training and enlarged experience, they are progressively advanced inward, planet by planet and circle by circle, until they finally attain the Deities and achieve residence on Paradise.
14:3.5 (156.2) Chociaż sfery krążące po siedmiu orbitach są obecnie utrzymywane w całej ich niebiańskiej chwale, tylko około jednego procentu całej planetarnej pojemności zużytkowane jest na działalność związaną z realizacją wszechświatowego planu Ojca – wznoszenia się śmiertelników. Mniej więcej dziesiąta część procentu obszaru tych ogromnych światów poświęcona jest życiu i działalności Korpusu Finalizmu, istot ustanowionych na wieczność w światłości i życiu, które często przybywają do światów Havony i na nich służą. Dla tych wzniosłych istot Raj jest miejscem ich osobistego zamieszkania.	14:3.5 (156.2) At present, although the spheres of the seven circuits are maintained in all their supernal glory, only about one per cent of all planetary capacity is utilized in the work of furthering the Father’s universal plan of mortal ascension. About one tenth of one per cent of the area of these enormous worlds is dedicated to the life and activities of the Corps of the Finality, beings eternally settled in light and life who often sojourn and minister on the Havona worlds. These exalted beings have their personal residences on Paradise.
14:3.6 (156.3) Planetarna struktura sfer Havony zupełnie jest niepodobna do tej, jaką mają ewolucyjne światy i systemy w przestrzeni. Nigdzie indziej, w całym wielkim wszechświecie, nie używa się tak wielkich sfer na światy zamieszkałe. Fizyczna budowa triaty, w połączeniu z równoważącym działaniem ogromnych, ciemnych ciał grawitacyjnych, umożliwia doskonałe wyrównanie sił fizycznych i znakomite równoważenie różnych form przyciągania tej gigantycznej kreacji. Przy kierowaniu funkcjonowaniem materialnym i w funkcjach duchowych tych gigantycznych światów używa się również antygrawitacji.	14:3.6 (156.3) The planetary construction of the Havona spheres is entirely unlike that of the evolutionary worlds and systems of space. Nowhere else in all the grand universe is it convenient to utilize such enormous spheres as inhabited worlds. Triata physical constitution, coupled with the balancing effect of the immense dark gravity bodies, makes it possible so perfectly to equalize the physical forces and so exquisitely to balance the various attractions of this tremendous creation. Antigravity is also employed in the organization of the material functions and the spiritual activities of these enormous worlds.
14:3.7 (156.4) Architektura, oświetlenie i ogrzewanie, jak również biologiczna i artystyczna dekoracja sfer Havony, przekraczają znacznie najwyższy możliwy poziom ludzkiej wyobraźni. Nie można opowiedzieć wam zbyt wiele o Havonie; aby zrozumieć jej piękno i majestat, musicie ją sami zobaczyć. Jednak na tych doskonałych światach istnieją prawdziwe rzeki i jeziora.	14:3.7 (156.4) The architecture, lighting, and heating, as well as the biologic and artistic embellishment, of the Havona spheres, are quite beyond the greatest possible stretch of human imagination. You cannot be told much about Havona; to understand its beauty and grandeur you must see it. But there are real rivers and lakes on these perfect worlds.
14:3.8 (156.5) Pod względem duchowym światy te są idealnie urządzone; są one odpowiednio przystosowane do tego celu, żeby być miejscem pobytu licznych klas różnorodnych istot, działających we wszechświecie centralnym. Na tych pięknych światach mają miejsce różnorodne formy działalności, które dalece przekraczają ludzkie pojmowanie.	14:3.8 (156.5) Spiritually these worlds are ideally appointed; they are fittingly adapted to their purpose of harboring the numerous orders of differing beings who function in the central universe. Manifold activities take place on these beautiful worlds which are far beyond human comprehension.
4. Istoty wszechświata centralnego ^top	4. Creatures of the Central Universe ^top
14:4.1 (156.6) Na światach Havony istnieje siedem podstawowych form rzeczy i istot żywych, a każda z tych podstawowych form istnieje w trzech odrębnych stadiach. Każde z tych trzech stadiów jest podzielone na siedemdziesiąt głównych sekcji, a każda sekcja składa się z tysiąca mniejszych sekcji, z innymi jeszcze podsekcjami i tak dalej. Podstawowe grupy życia można podzielić na:	14:4.1 (156.6) There are seven basic forms of living things and beings on the Havona worlds, and each of these basic forms exists in three distinct phases. Each of these three phases is divided into seventy major divisions, and each major division is composed of one thousand minor divisions, with yet other subdivisions, and so on. These basic life groups might be classified as:
14:4.2 (156.7) 1. Materialne.	14:4.2 (156.7) 1. Material.
14:4.3 (156.8) 2. Morontialne.	14:4.3 (156.8) 2. Morontial.
14:4.4 (156.9) 3. Duchowe.	14:4.4 (156.9) 3. Spiritual.
14:4.5 (156.10) 4. Absoniczne.	14:4.5 (156.10) 4. Absonite.
14:4.6 (156.11) 5. Ostateczne.	14:4.6 (156.11) 5. Ultimate.
14:4.7 (156.12) 6. Współabsolutne.	14:4.7 (156.12) 6. Coabsolute.
14:4.8 (156.13) 7. Absolutne.	14:4.8 (156.13) 7. Absolute.
14:4.9 (157.1) Rozkład i śmierć nie są częścią cyklu życiowego na światach Havony. We wszechświecie centralnym niższe rzeczy żywe przechodzą przeobrażenia materializacji. Zmieniają one formę i postać, ale nie ulegają procesowi rozkładu i śmierci komórkowej.	14:4.9 (157.1) Decay and death are not a part of the cycle of life on the Havona worlds. In the central universe the lower living things undergo the transmutation of materialization. They do change form and manifestation, but they do not resolve by process of decay and cellular death.
14:4.10 (157.2) Wszyscy mieszkańcy Havony są potomstwem Rajskiej Trójcy. Nie mają rodziców, którzy by ich płodzili i nie rozmnażają się. Nie potrafimy zobrazować stworzenia obywateli wszechświata centralnego, tych istot, które nigdy nie zostały stworzone. Cała opowieść o stworzeniu Havony jest próbą sprowadzenia do czasu-przestrzeni faktu wieczności, który nie posiada odniesienia w czasie czy przestrzeni, tak jak to pojmuje śmiertelny człowiek. Ale musimy przyznać filozofii ludzkiej punkt początkowy; nawet osobowości będące daleko ponad poziomem ludzkim potrzebują pojęcia „początków”. Tym niemniej system Raj-Havona jest wieczny.	14:4.10 (157.2) The Havona natives are all the offspring of the Paradise Trinity. They are without creature parents, and they are nonreproducing beings. We cannot portray the creation of these citizens of the central universe, beings who never were created. The entire story of the creation of Havona is an attempt to time-space an eternity fact which has no relation to time or space as mortal man comprehends them. But we must concede human philosophy a point of origin; even personalities far above the human level require a concept of “beginnings.” Nevertheless, the Paradise-Havona system is eternal.
14:4.11 (157.3) Rodowici mieszkańcy Havony żyją na miliardzie sfer wszechświata centralnego w takim samym znaczeniu, w jakim inne klasy stałego obywatelstwa mieszkają na swych poszczególnych sferach, z których pochodzą. Tak jak materialna klasa synostwa prowadzi materialną, intelektualną i duchową organizację miliarda systemów lokalnych w superwszechświecie, tak w szerszym rozumieniu, mieszkańcy Havony żyją i działają na miliardzie światów wszechświata centralnego. Możecie ewentualnie traktować tych Havonerów jako istoty materialne w takim znaczeniu, że słowo „materialny” powinno być tak rozszerzone, aby określało fizyczne rzeczywistości Boskiego wszechświata.	14:4.11 (157.3) The natives of Havona live on the billion spheres of the central universe in the same sense that other orders of permanent citizenship dwell on their respective spheres of nativity. As the material order of sonship carries on the material, intellectual, and spiritual economy of a billion local systems in a superuniverse, so, in a larger sense, do the Havona natives live and function on the billion worlds of the central universe. You might possibly regard these Havoners as material creatures in the sense that the word “material” could be expanded to describe the physical realities of the divine universe.
14:4.12 (157.4) Życie to jest rodzime dla Havony i posiada wartość samo w sobie. Havonerzy służą na wiele sposobów istotom zstępującym z Raju oraz wznoszącym się istotom z superwszechświatów, ale żyją oni także swym życiem, które jest unikalne dla wszechświata centralnego i posiada względne znaczenie, zupełnie niezależne od Raju i superwszechświatów.	14:4.12 (157.4) There is a life that is native to Havona and possesses significance in and of itself. Havoners minister in many ways to Paradise descenders and to superuniverse ascenders, but they also live lives that are unique in the central universe and have relative meaning quite apart from either Paradise or the superuniverses.
14:4.13 (157.5) Tak jak czczenie wiernych synów ze światów ewolucyjnych robi zadośćuczynienie za miłość Ojca Wszechświatowego, tak wzniosłe wielbienie istot z Havony syci doskonałe ideały Boskiego piękna i prawdy. Tak jak śmiertelny człowiek pragnie czynić wolę Bożą, tak te istoty z wszechświata centralnego żyją, aby zadowolić ideały Rajskiej Trójcy. W swej prawdziwej naturze istoty te są wolą Bożą. Człowiek cieszy się dobrocią Bożą, Havonerzy okazują radość z Boskiego piękna, podczas gdy wszyscy razem cieszą się służbą wolności, właściwą żywej prawdzie.	14:4.13 (157.5) As the worship of the faith sons of the evolutionary worlds ministers to the satisfaction of the Universal Father’s love, so the exalted adoration of the Havona creatures satiates the perfect ideals of divine beauty and truth. As mortal man strives to do the will of God, these beings of the central universe live to gratify the ideals of the Paradise Trinity. In their very nature they are the will of God. Man rejoices in the goodness of God, Havoners exult in the divine beauty, while you both enjoy the ministry of the liberty of living truth.
14:4.14 (157.6) Havonerzy mogą wybierać zarówno teraźniejsze jak i przyszłe, nie objawione przeznaczenia. Istnieje postęp rodzimych istot, specyficzny dla wszechświata centralnego, postęp, który nie pociąga za sobą ani wznoszenia się do Raju ani przenikania do superwszechświatów. Postęp, zmierzający do osiągnięciu wyższego statusu w Havonie, przedstawić można następująco:	14:4.14 (157.6) Havoners have both optional present and future unrevealed destinies. And there is a progression of native creatures that is peculiar to the central universe, a progression that involves neither ascent to Paradise nor penetration of the superuniverses. This progression to higher Havona status may be suggested as follows:
14:4.15 (157.7) 1. Empiryczny postęp na zewnątrz, od pierwszej do siódmej orbity.	14:4.15 (157.7) 1. Experiential progress outward from the first to the seventh circuit.
14:4.16 (157.8) 2. Postęp do wewnątrz, od siódmej do pierwszej orbity.	14:4.16 (157.8) 2. Progress inward from the seventh to the first circuit.
14:4.17 (157.9) 3. Postęp wewnątrzorbitowy – postęp w obrębie światów danej orbity.	14:4.17 (157.9) 3. Intracircuit progress—progression within the worlds of a given circuit.
14:4.18 (157.10) Do mieszkańców wszechświata centralnego, oprócz mieszkańców Havony, zaliczają się liczne klasy wzorcowe dla różnych wszechświatowych grup istot – doradców, kierowników i nauczycieli swego rodzaju i dla swego rodzaju, działających na całym obszarze stworzenia. Wszystkie istoty we wszystkich wszechświatach są modelowane według pewnej istoty wzorcowej jakiejś klasy, żyjącej na jednym z miliarda światów Havony. Nawet śmiertelnicy czasu jako istoty, posiadają swój cel i swe ideały bytu na zewnętrznych orbitach tych wzorowych sfer na wysokości.	14:4.18 (157.10) In addition to the Havona natives, the inhabitants of the central universe embrace numerous classes of pattern beings for various universe groups—advisers, directors, and teachers of their kind and to their kind throughout creation. All beings in all universes are fashioned along the lines of some one order of pattern creature living on some one of the billion worlds of Havona. Even the mortals of time have their goal and ideals of creature existence on the outer circuits of these pattern spheres on high.
14:4.19 (157.11) Są tutaj jeszcze te istoty, które dotarły do Ojca Wszechświatowego i które są uprawnione do przybywania tutaj i odchodzenia stąd, a które mają przydział we wszechświatach, tu i tam, na misjach służby specjalnej. I na każdym świecie Havony znajdą się kandydaci do dostąpienia, ci, którzy fizycznie dotarli do wszechświata centralnego, ale którzy jeszcze nie osiągnęli tego poziomu duchowego, który da im prawo zamieszkania w Raju.	14:4.19 (157.11) Then there are those beings who have attained the Universal Father, and who are entitled to go and come, who are assigned here and there in the universes on missions of special service. And on every Havona world will be found the attainment candidates, those who have physically attained the central universe, but who have not yet achieved that spiritual development which will enable them to claim Paradise residence.
14:4.20 (158.1) Nieskończony Duch reprezentowany jest na światach Havony przez całe zastępy osobowości, istoty pełne wdzięku i chwały, kierujące szczegółami zawiłych, intelektualnych i duchowych spraw wszechświata centralnego. Na tych światach boskiej doskonałości wykonują one pracę, konieczną dla normalnego funkcjonowania owej rozległej kreacji a dodatkowo prowadzą różnorodne zadania, polegające na nauczaniu, instruktażu i opiece nad ogromną liczbą wznoszących się istot, które z mrocznych światów przestrzeni wspięły się do chwały.	14:4.20 (158.1) The Infinite Spirit is represented on the Havona worlds by a host of personalities, beings of grace and glory, who administer the details of the intricate intellectual and spiritual affairs of the central universe. On these worlds of divine perfection they perform the work indigenous to the normal conduct of this vast creation and, in addition, carry on the manifold tasks of teaching, training, and ministering to the enormous numbers of ascendant creatures who have climbed to glory from the dark worlds of space.
14:4.21 (158.2) Istnieją liczne grupy istot rodzimych dla systemu Raj-Havona, które w żaden sposób nie są bezpośrednio związane z systemem wznoszenia się, osiągania doskonałości przez istoty stworzone, zatem są one pominięte w klasyfikacjach osobowości, prezentowanych gatunkowi śmiertelnemu. Są tutaj przedstawione tylko ważniejsze grupy istot nadludzkich oraz te ich klasy, które są bezpośrednio związane z waszym doświadczeniem przetrwania śmierci.	14:4.21 (158.2) There are numerous groups of beings native to the Paradise-Havona system that are in no way directly associated with the ascension scheme of creature perfection attainment; therefore are they omitted from the personality classifications presented to the mortal races. Only the major groups of superhuman beings and those orders directly connected with your survival experience are herein presented.
14:4.22 (158.3) Havona roi się życiem istot inteligentnych wszystkich stadiów, które szukają tutaj awansu od niższych orbit do wyższych, w swych staraniach osiągania wyższych poziomów realizacji boskości oraz poszerzonego zrozumienia najwyższych znaczeń, ostatecznych wartości i absolutnej rzeczywistości.	14:4.22 (158.3) Havona teems with the life of all phases of intelligent beings, who there seek to advance from lower to higher circuits in their efforts to attain higher levels of divinity realization and enlarged appreciation of supreme meanings, ultimate values, and absolute reality.
5. Życie w Havonie ^top	5. Life in Havona ^top
14:5.1 (158.4) Na Urantii przechodzicie krótki i intensywny sprawdzian, podczas waszego wstępnego życia, materialnego bytu. Na światach-mieszkaniach i wyżej, poprzez wasz system, konstelację i wszechświat lokalny, przemierzacie morontialne stadia wznoszenia się. Na światach szkoleniowych superwszechświata przechodzicie stadia rozwoju czystego ducha a potem jesteście gotowi do ostatecznego przelotu do Havony. Na siedmiu orbitach Havony wasze osiągnięcia są rodzaju intelektualnego, duchowego i empirycznego. I jest określone zadanie do wykonania na każdym świecie, należącym do poszczególnej orbity.	14:5.1 (158.4) On Urantia you pass through a short and intense test during your initial life of material existence. On the mansion worlds and up through your system, constellation, and local universe, you traverse the morontia phases of ascension. On the training worlds of the superuniverse you pass through the true spirit stages of progression and are prepared for eventual transit to Havona. On the seven circuits of Havona your attainment is intellectual, spiritual, and experiential. And there is a definite task to be achieved on each of the worlds of each of these circuits.
14:5.2 (158.5) Na Boskich światach wszechświata centralnego życie jest tak bogate i obfite, tak kompletne i wypełnione, że zupełnie przekracza ludzkie pojęcie o czymkolwiek, czego może ewentualnie doświadczyć istota stworzona. Funkcjonowanie społeczne i organizacyjne wiecznej kreacji jest zupełnie niepodobne do zajęć istot materialnych, żyjących na światach ewolucyjnych, takich jak Urantia. Nawet metoda myślenia w Havonie nie przypomina procesu myślenia na Urantii.	14:5.2 (158.5) Life on the divine worlds of the central universe is so rich and full, so complete and replete, that it wholly transcends the human concept of anything a created being could possibly experience. The social and economic activities of this eternal creation are entirely dissimilar to the occupations of material creatures living on evolutionary worlds like Urantia. Even the technique of Havona thought is unlike the process of thinking on Urantia.
14:5.3 (158.6) Przepisy wszechświata centralnego są odpowiednio i nieodłącznie naturalne; zasady postępowania nie są arbitralne. W Havonie, gdy wyniknie jakakolwiek potrzeba, pojawia się rozumowanie prawości i zasada sprawiedliwości. I te dwa czynniki, złączone razem, równają się temu, co na Urantii może być określone godziwością. Kiedy przybędziecie do Havony, będziecie w sposób naturalny cieszyć się robieniem rzeczy tym sposobem, jakim powinny być robione.	14:5.3 (158.6) The regulations of the central universe are fittingly and inherently natural; the rules of conduct are not arbitrary. In every requirement of Havona there is disclosed the reason of righteousness and the rule of justice. And these two factors, combined, equal what on Urantia would be denominated fairness. When you arrive in Havona, you will naturally enjoy doing things the way they should be done.
14:5.4 (158.7) Kiedy inteligentne istoty po raz pierwszy dotrą do wszechświata centralnego, są przyjmowane i osiedlane na świecie pilotującym siódmej orbity Havony. Gdy nowo przybyli robią postępy duchowe, potrafią zrozumieć tożsamość Ducha Nadrzędnego z ich wszechświata, są przenoszeni do szóstej orbity. (Według tych właśnie porządków we wszechświecie centralnym, otrzymały swe nazwy okręgi rozwoju umysłu ludzkiego). Po tym, jak wznoszące się istoty uświadomią sobie Najwyższość i tym samym będą gotowe do dostąpienia Bóstwa, zabierane są na piątą orbitę, a po dostąpieniu Nieskończonego Ducha, przenoszone na orbitę czwartą. Po dostąpieniu Wiecznego Syna są przesuwane na trzecią, a kiedy rozpoznają Ojca Wszechświatowego, idą przebywać na drugiej orbicie krążących światów, gdzie lepiej się zaznajamiają z zastępami Raju. Przybycie na pierwszą orbitę Havony oznacza przyjęcie kandydatów czasu do służby w Raju. Przez czas bliżej nieokreślony, zależny od długości wznoszenia się i natury istoty stworzonej, oczekiwać oni będą na orbicie wewnętrznej stopniowych osiągnięć duchowych. Z tej wewnętrznej orbity wznoszący się pielgrzymi przechodzą dalej, do wewnątrz, do zamieszkania w Raju i przyjmowani są do Korpusu Finalizmu.	14:5.4 (158.7) When intelligent beings first attain the central universe, they are received and domiciled on the pilot world of the seventh Havona circuit. As the new arrivals progress spiritually, attain identity comprehension of their superuniverse Master Spirit, they are transferred to the sixth circle. (It is from these arrangements in the central universe that the circles of progress in the human mind have been designated.) After ascenders have attained a realization of Supremacy and are thereby prepared for the Deity adventure, they are taken to the fifth circuit; and after attaining the Infinite Spirit, they are transferred to the fourth. Following the attainment of the Eternal Son, they are removed to the third; and when they have recognized the Universal Father, they go to sojourn on the second circuit of worlds, where they become more familiar with the Paradise hosts. Arrival on the first circuit of Havona signifies the acceptance of the candidates of time into the service of Paradise. Indefinitely, according to the length and nature of the creature ascension, they will tarry on the inner circuit of progressive spiritual attainment. From this inner circuit the ascending pilgrims pass inward to Paradise residence and admission to the Corps of the Finality.
14:5.5 (159.1) Kiedy przebywać będziecie w Havonie jako wznoszący się pielgrzymi, będziecie mogli bez przeszkód odwiedzać światy na orbicie waszego przydziału. Będziecie też mogli wrócić do planet na tych orbitach, które przeszliście uprzednio. Ci, którzy przebywają na orbitach Havony, mogą się tak poruszać bez potrzeby objęcia supernafinem. Pielgrzymi czasu mogą wyekwipować się sami, aby przebyć przestrzeń „osiągniętą”, muszą jednak polegać na ustanowionej technice, aby pokonać przestrzeń „nieosiągniętą”; pielgrzym nie może opuścić Havony, ani też pójść naprzód poza wyznaczoną mu orbitę, bez pomocy supernafina transportującego.	14:5.5 (159.1) During your sojourn in Havona as a pilgrim of ascent, you will be allowed to visit freely among the worlds of the circuit of your assignment. You will also be permitted to go back to the planets of those circuits you have previously traversed. And all this is possible to those who sojourn on the circles of Havona without the necessity of being ensupernaphimed. The pilgrims of time are able to equip themselves to traverse “achieved” space but must depend on the ordained technique to negotiate “unachieved” space; a pilgrim cannot leave Havona nor go forward beyond his assigned circuit without the aid of a transport supernaphim.
14:5.6 (159.2) Istnieje żywa oryginalność w tym rozległym wszechświecie centralnym. Światy Havony nie są do siebie podobne, poza fizyczną organizacją materialną i zasadniczym składem podstawowych klas istot inteligentnych oraz innych rzeczy żywych. Każda z tych planet stanowi kreację oryginalną, unikalną i niepowtarzalną; każda planeta jest tworem niedościgłym, wspaniałym i doskonałym. A to indywidualne zróżnicowanie rozciąga się na wszystkie cechy fizycznych, intelektualnych i duchowych aspektów planetarnego bytu. Każda z miliarda tych sfer doskonałości została ukształtowana i ozdobiona zgodnie z planami zamieszkałego na niej Wiecznego Czasu. I dlatego nie ma dwóch podobnych.	14:5.6 (159.2) There is a refreshing originality about this vast central creation. Aside from the physical organization of matter and the fundamental constitution of the basic orders of intelligent beings and other living things, there is nothing in common between the worlds of Havona. Every one of these planets is an original, unique, and exclusive creation; each planet is a matchless, superb, and perfect production. And this diversity of individuality extends to all features of the physical, intellectual, and spiritual aspects of planetary existence. Each of these billion perfection spheres has been developed and embellished in accordance with the plans of the resident Eternal of Days. And this is just why no two of them are alike.
14:5.7 (159.3) Zew przygody i motywacja ciekawości nie zaniknie na drodze waszego życia, aż do tego czasu, kiedy przejdziecie ostatnią orbitę Havony i odwiedzicie ostatni ze światów Havony. A potem dążenie, pchający do przodu impuls wieczności, zastąpi swego prekursora – urok przygody czasu.	14:5.7 (159.3) Not until you traverse the last of the Havona circuits and visit the last of the Havona worlds, will the tonic of adventure and the stimulus of curiosity disappear from your career. And then will the urge, the forward impulse of eternity, replace its forerunner, the adventure lure of time.
14:5.8 (159.4) Nuda jest oznaką niedojrzałości wyobraźni twórczej oraz braku koordynacji intelektualnej człowieka z jego wyposażeniem duchowym. W czasie, kiedy wznoszący się śmiertelnik zacznie odkrywać te niebiańskie światy, posiada on już dojrzałość emocjonalną, intelektualną i społeczną, jeśli nie duchową.	14:5.8 (159.4) Monotony is indicative of immaturity of the creative imagination and inactivity of intellectual co-ordination with the spiritual endowment. By the time an ascendant mortal begins the exploration of these heavenly worlds, he has already attained emotional, intellectual, and social, if not spiritual, maturity.
14:5.9 (159.5) Gdy będziecie robić postępy w Havonie, od orbity do orbity, oczekują was nie tylko niewyobrażalne zmiany, ale wasze zdziwienie będzie trudne do wypowiedzenia, kiedy przechodzić będziecie od planety do planety na każdej z tych orbit. Każdy z miliarda tych światów szkoleniowych jest prawdziwym uniwersytetem niespodzianek. Ci, którzy przechodzą te orbity i podróżują po gigantycznych sferach, przeżywają nieustanne zdziwienie, niekończące się zdumienie. Nie ma miejsca na nudę w czasie drogi poprzez Havonę.	14:5.9 (159.5) Not only will you find undreamed-of changes confronting you as you advance from circuit to circuit in Havona, but your astonishment will be inexpressible as you progress from planet to planet within each circuit. Each of these billion study worlds is a veritable university of surprises. Continuing astonishment, unending wonder, is the experience of those who traverse these circuits and tour these gigantic spheres. Monotony is not a part of the Havona career.
14:5.10 (159.6) Umiłowanie przygody, ciekawość i lęk przed nudą – rysy nieodłączne rozwijającej się naturze ludzkiej – nie zostały dane tej naturze po to, by naprzykrzały się wam i drażniły was podczas waszego krótkiego pobytu na Ziemi, ale raczej po to, żeby podsunąć wam myśl, że śmierć jest tylko początkiem niekończącej się drogi przygód, wiecznotrwałego życia, radosnego oczekiwania, wiecznej, odkrywczej podróży.	14:5.10 (159.6) Love of adventure, curiosity, and dread of monotony—these traits inherent in evolving human nature—were not put there just to aggravate and annoy you during your short sojourn on earth, but rather to suggest to you that death is only the beginning of an endless career of adventure, an everlasting life of anticipation, an eternal voyage of discovery.
14:5.11 (160.1) Ciekawość – duch dociekliwości, bodziec odkrywczy, dążenie do eksploracji – stanowią część wrodzonego, boskiego wyposażenia ewolucyjnych istot czasu. Te naturalne impulsy nie zostały wam dane tylko po to, żeby wywoływać uczucie frustracji i ograniczenia. Faktycznie, te ambitne impulsy często muszą być ograniczane podczas waszego krótkiego życia na Ziemi, często spotyka was rozczarowanie, jednak będą one w pełni spełnione i wspaniale zaspokojone podczas tych długich epok, które kiedyś nadejdą.	14:5.11 (160.1) Curiosity—the spirit of investigation, the urge of discovery, the drive of exploration—is a part of the inborn and divine endowment of evolutionary space creatures. These natural impulses were not given you merely to be frustrated and repressed. True, these ambitious urges must frequently be restrained during your short life on earth, disappointment must be often experienced, but they are to be fully realized and gloriously gratified during the long ages to come.
6. Cel istnienia wszechświata centralnego ^top	6. The Purpose of the Central Universe ^top
14:6.1 (160.2) Zakres działalności siedmioorbitowej Havony jest ogromny. Generalnie, działania te można określić jako:	14:6.1 (160.2) The range of the activities of seven-circuited Havona is enormous. In general, they may be described as:
14:6.2 (160.3) 1. Havonalne.	14:6.2 (160.3) 1. Havonal.
14:6.3 (160.4) 2. Rajskie.	14:6.3 (160.4) 2. Paradisiacal.
14:6.4 (160.5) 3. Związane ze wznoszeniem się istot skończonych i z ewolucją Najwyższego-Ostatecznego.	14:6.4 (160.5) 3. Ascendant-finite—Supreme-Ultimate evolutional.
14:6.5 (160.6) W Havonie, w obecnej epoce wszechświata, prowadzi się wiele działań nadskończonych, obejmujących niewypowiedzianą różnorodność absonicznych oraz innych stadiów funkcjonowania umysłu i ducha. Możliwe jest, że wszechświat centralny służy wielu celom, które nie zostały mi objawione, tak samo jak działa on na wiele sposobów, przekraczających pojmowanie stworzonego umysłu. Mimo wszystko będę próbował opisać, jak ta doskonała kreacja przyczynia się do zadowolenia siedmiu klas wszechświatowych istot inteligentnych i jak służy ich potrzebom.	14:6.5 (160.6) Many superfinite activities take place in the Havona of the present universe age, involving untold diversities of absonite and other phases of mind and spirit functions. It is possible that the central universe serves many purposes which are not revealed to me, as it functions in numerous ways beyond the comprehension of the created mind. Nevertheless, I will endeavor to depict how this perfect creation ministers to the needs and contributes to the satisfactions of seven orders of universe intelligence.
14:6.6 (160.7) 1. Ojciec Wszechświatowy – Pierwsze Źródło i Centrum. Bóg Ojciec czerpie najwyższą, rodzicielską satysfakcję z doskonałości centralnego wszechświata. Cieszy się, doznając miłości w całej pełni, na poziomach zbliżonych do równości. Doskonały Stwórca jest bosko zadowolony, gdy wielbi go doskonała istota stworzona.	14:6.6 (160.7) 1. The Universal Father—the First Source and Center. God the Father derives supreme parental satisfaction from the perfection of the central creation. He enjoys the experience of love satiety on near-equality levels. The perfect Creator is divinely pleased with the adoration of the perfect creature.
14:6.7 (160.8) Havona daje Ojcu najwyższe zadowolenie z jej urzeczywistnienia. Ziszczenie doskonałości w Havonie wyrównuje czasowo-przestrzenne opóźnienie w wiecznym dążeniu do nieskończonej ekspansji.	14:6.7 (160.8) Havona affords the Father supreme achievement gratification. The perfection realization in Havona compensates for the time-space delay of the eternal urge of infinite expansion.
14:6.8 (160.9) Ojciec cieszy się, że Havona odzwierciedla Boskie piękno. Boski umysł znajduje zadowolenie w dostarczeniu wszystkim rozwijającym się wszechświatom doskonałej formy o znakomitej harmonii.	14:6.8 (160.9) The Father enjoys the Havona reciprocation of the divine beauty. It satisfies the divine mind to afford a perfect pattern of exquisite harmony for all evolving universes.
14:6.9 (160.10) Nasz Ojciec przygląda się wszechświatowi centralnemu z doskonałym upodobaniem, gdyż jest on stosownym objawieniem rzeczywistości duchowych dla wszystkich osobowości z wszechświata wszechświatów.	14:6.9 (160.10) Our Father beholds the central universe with perfect pleasure because it is a worthy revelation of spirit reality to all personalities of the universe of universes.
14:6.10 (160.11) Bóg wszechświatów traktuje pozytywnie Havonę i Raj, jako jądro wiecznej mocy dla wszystkich kolejnych ekspansji wszechświata w czasie i przestrzeni.	14:6.10 (160.11) The God of universes has favorable regard for Havona and Paradise as the eternal power nucleus for all subsequent universe expansion in time and space.
14:6.11 (160.12) Wieczny Ojciec traktuje wszechświat Havonę z niekończącym się upodobaniem jako godny i nęcący cel wznoszenia się kandydatów czasu, jego śmiertelnych wnuków z przestrzeni, którzy docierają do wiecznego domu swego Stwórcy-Ojca. I Bóg jest zadowolony z wszechświata Raju-Havony, jako wiecznego domu Bóstwa i Boskiej rodziny.	14:6.11 (160.12) The eternal Father views with never-ending satisfaction the Havona creation as the worthy and alluring goal for the ascension candidates of time, his mortal grandchildren of space achieving their Creator-Father’s eternal home. And God takes pleasure in the Paradise-Havona universe as the eternal home of Deity and the divine family.
14:6.12 (160.13) 2. Wieczny Syn – Drugie Źródło i Centrum. Znakomity wszechświat centralny daje Wiecznemu Synowi wieczny dowód efektywności partnerstwa w Boskiej rodzinie – Ojca, Syna i Ducha. Jest on duchowym i materialnym podłożem absolutnego zaufania dla Ojca Wszechświatowego.	14:6.12 (160.13) 2. The Eternal Son—the Second Source and Center. To the Eternal Son the superb central creation affords eternal proof of the partnership effectiveness of the divine family—Father, Son, and Spirit. It is the spiritual and material basis for absolute confidence in the Universal Father.
14:6.13 (160.14) Havona dostarcza Wiecznemu Synowi prawie nieograniczonej podstawy dla coraz szerszego urzeczywistnienia mocy duchowej. Wszechświat centralny dostarczał Wiecznemu Synowi tej areny, na której mógł on bezpiecznie i pewnie demonstrować ducha i metodę funkcjonowania służby obdarzania, aby nauczać swych partnerów – Rajskich Synów.	14:6.13 (160.14) Havona affords the Eternal Son an almost unlimited base for the ever-expanding realization of spirit power. The central universe afforded the Eternal Son the arena wherein he could safely and securely demonstrate the spirit and technique of the bestowal ministry for the instruction of his associate Paradise Sons.
14:6.14 (161.1) Havona jest podstawą rzeczywistości przy kierowaniu grawitacją duchową Wiecznego Syna we wszechświecie wszechświatów. Wszechświat ten daje Synowi zaspokojenie rodzicielskich pragnień, rozmnażania duchowego.	14:6.14 (161.1) Havona is the reality foundation for the Eternal Son’s spirit-gravity control of the universe of universes. This universe affords the Son the gratification of parental craving, spiritual reproduction.
14:6.15 (161.2) Światy Havony i ich doskonali mieszkańcy są pierwszym i na wieczność ostatecznym uwidocznieniem tego, że Syn jest Słowem Ojca. Dzięki temu Syn znajduje doskonałe zadowolenie w tej świadomości, że jest nieskończonym dopełnieniem Ojca.	14:6.15 (161.2) The Havona worlds and their perfect inhabitants are the first and the eternally final demonstration that the Son is the Word of the Father. Thereby is the consciousness of the Son as an infinite complement of the Father perfectly gratified.
14:6.16 (161.3) I wszechświat ten pozwala realizować wzajemne, równe braterstwo, pomiędzy Ojcem Wszechświatowym a Wiecznym Synem i to jest wiecznotrwałym dowodem nieskończonej osobowości każdego z nich.	14:6.16 (161.3) And this universe affords the opportunity for the realization of reciprocation of equality fraternity between the Universal Father and the Eternal Son, and this constitutes the everlasting proof of the infinite personality of each.
14:6.17 (161.4) 3. Nieskończony Duch – Trzecie Źródło i Centrum. Wszechświat Havony dostarcza Nieskończonemu Duchowi dowodu na to, że jest on Wspólnym Aktywizatorem, nieskończonym reprezentantem zjednoczonego Ojca-Syna. Nieskończony Duch czerpie z Havony dwojakie zadowolenie, gdy działa w charakterze aktywności stwórczej, podczas gdy równocześnie ma satysfakcję z absolutnego współistnienia z tym Boskim dziełem.	14:6.17 (161.4) 3. The Infinite Spirit—the Third Source and Center. The Havona universe affords the Infinite Spirit proof of being the Conjoint Actor, the infinite representative of the unified Father-Son. In Havona the Infinite Spirit derives the combined satisfaction of functioning as a creative activity while enjoying the satisfaction of absolute coexistence with this divine achievement.
14:6.18 (161.5) Nieskończony Duch znajduje w Havonie tę arenę, na której może demonstrować zdolność i gotowość służenia jako potencjalny dawca miłosierdzia. W tym, doskonałym wszechświecie, Duch prowadzi próby przed przygodą służby we wszechświatach ewolucyjnych.	14:6.18 (161.5) In Havona the Infinite Spirit found an arena wherein he could demonstrate the ability and willingness to serve as a potential mercy minister. In this perfect creation the Spirit rehearsed for the adventure of ministry in the evolutionary universes.
14:6.19 (161.6) Ta doskonała kreacja daje Nieskończonemu Duchowi sposobność uczestniczenia w administracji wszechświatowej, razem z obojgiem Boskich rodziców – w zarządzaniu wszechświatem jako towarzyszący im Stwórca oraz ich potomek – tym samym przygotowując zespołową administrację wszechświatów lokalnych, jako Stwórcze Duchy asystujące Synom Stwórcom.	14:6.19 (161.6) This perfect creation afforded the Infinite Spirit opportunity to participate in universe administration with both divine parents—to administer a universe as associate-Creator offspring, thereby preparing for the joint administration of the local universes as the Creative Spirit associates of the Creator Sons.
14:6.20 (161.7) Światy Havony są laboratoriami umysłu dla stwórców kosmicznego umysłu i dla tych, co służą każdemu istniejącemu umysłowi istoty stworzonej. Na każdym świecie Havony umysł jest inny i służy za wzór dla wszystkich duchowych i materialnych intelektów istot stworzonych.	14:6.20 (161.7) The Havona worlds are the mind laboratory of the creators of the cosmic mind and the ministers to every creature mind in existence. Mind is different on each Havona world and serves as the pattern for all spiritual and material creature intellects.
14:6.21 (161.8) Te doskonałe światy są końcowymi szkołami umysłu wszystkich istot, które mają wejść do społeczności Raju. Dają one Duchowi wiele sposobności wypróbowania metod służenia umysłowi na osobowościach niezawodnych i służących poradą.	14:6.21 (161.8) These perfect worlds are the mind graduate schools for all beings destined for Paradise society. They afforded the Spirit abundant opportunity to test out the technique of mind ministry on safe and advisory personalities.
14:6.22 (161.9) Dla Nieskończonego Ducha Havona jest wynagrodzeniem za jego rozległą i bezinteresowną działalność we wszechświatach przestrzeni. Havona jest doskonałym domem i zaciszem dla niestrudzonego Dawcy Umysłu czasu i przestrzeni.	14:6.22 (161.9) Havona is a compensation to the Infinite Spirit for his widespread and unselfish work in the universes of space. Havona is the perfect home and retreat for the untiring Mind Minister of time and space.
14:6.23 (161.10) 4. Istota Najwyższa – ewolucyjne zjednoczenie Bóstwa empirycznego. Wszechświat Havony jest wiecznym i doskonałym dowodem duchowej rzeczywistości Istoty Najwyższej. Ta doskonała kreacja jest objawieniem doskonałej i symetrycznej, duchowej natury Boga Najwyższego, przed rozpoczęciem syntezy mocy-osobowości skończonych odzwierciedleń Rajskich Bóstw, w empirycznych wszechświatach czasu i przestrzeni.	14:6.23 (161.10) 4. The Supreme Being—the evolutionary unification of experiential Deity. The Havona creation is the eternal and perfect proof of the spiritual reality of the Supreme Being. This perfect creation is a revelation of the perfect and symmetrical spirit nature of God the Supreme before the beginnings of the power-personality synthesis of the finite reflections of the Paradise Deities in the experiential universes of time and space.
14:6.24 (161.11) W Havonie potencjały mocy Wszechmocnego są zjednoczone z duchową naturą Najwyższego. Wszechświat centralny jest przykładem przyszłościowo-wiecznej jedności Najwyższego.	14:6.24 (161.11) In Havona the power potentials of the Almighty are unified with the spiritual nature of the Supreme. This central creation is an exemplification of the future-eternal unity of the Supreme.
14:6.25 (161.12) Havona jest doskonałym przykładem uniwersalności potencjału Najwyższego. Wszechświat ten jest ukończonym zobrazowaniem przyszłej doskonałości Najwyższego oraz sugeruje potencjał Ostatecznego.	14:6.25 (161.12) Havona is a perfect pattern of the universality potential of the Supreme. This universe is a finished portrayal of the future perfection of the Supreme and is suggestive of the potential of the Ultimate.
14:6.26 (162.1) Havona ukazuje ostateczność wartości ducha jako żywe, wolą obdarzone istoty o najwyższej i doskonałej samokontroli; istniejący umysł jako ostateczny odpowiednik ducha; rzeczywistość i jedność inteligencji o nieograniczonym potencjale.	14:6.26 (162.1) Havona exhibits finality of spirit values existing as living will creatures of supreme and perfect self-control; mind existing as ultimately equivalent to spirit; reality and unity of intelligence with an unlimited potential.
14:6.27 (162.2) 5. Partnerscy Synowie Stwórcy. Havona jest tym terenem edukacyjno-szkoleniowym, na którym Rajscy Michałowie przygotowują się do późniejszych przygód – stwarzania wszechświatów. Ta Boska i doskonała kreacja jest wzorem dla każdego Syna Stwórcy, który dąży do tego, aby jego własny wszechświat osiągnął w końcu poziom doskonałości Raju-Havony.	14:6.27 (162.2) 5. The Co-ordinate Creator Sons. Havona is the educational training ground where the Paradise Michaels are prepared for their subsequent adventures in universe creation. This divine and perfect creation is a pattern for every Creator Son. He strives to make his own universe eventually attain to these Paradise-Havona levels of perfection.
14:6.28 (162.3) Syn Stwórca używa istot z Havony jako ewentualnych wzorów osobowości dla swoich własnych, śmiertelnych dzieci i istot duchowych. Michał oraz inni Rajscy Synowie traktują Raj i Havonę jako boskie przeznaczenie dzieci czasu.	14:6.28 (162.3) A Creator Son uses the creatures of Havona as personality-pattern possibilities for his own mortal children and spirit beings. The Michael and other Paradise Sons view Paradise and Havona as the divine destiny of the children of time.
14:6.29 (162.4) Synowie Stwórcy wiedzą, że wszechświat centralny jest rzeczywistym źródłem tej niezbędnej, wszechświatowej kontroli nadrzędnej, która stabilizuje i jednoczy ich wszechświaty lokalne. Wiedzą oni również, że w Havonie przebywa osobista obecność wszechobecnego wpływu Najwyższego i Ostatecznego.	14:6.29 (162.4) The Creator Sons know that the central creation is the real source of that indispensable universe overcontrol which stabilizes and unifies their local universes. They know that the personal presence of the ever-present influence of the Supreme and of the Ultimate is in Havona.
14:6.30 (162.5) Havona i Raj są źródłem stwórczej mocy Syna Michała. Tutaj mieszkają istoty, które współpracują z nim przy stwarzaniu wszechświata. Z Raju wychodzą Matki Duchy Wszechświata, współstwórczynie wszechświatów lokalnych.	14:6.30 (162.5) Havona and Paradise are the source of a Michael Son’s creative power. Here dwell the beings who co-operate with him in universe creation. From Paradise come the Universe Mother Spirits, the cocreators of local universes.
14:6.31 (162.6) Synowie Stwórcy traktują wszechświat centralny jako dom swoich Boskich rodziców – swój dom. Jest to miejsce, dokąd zawsze lubią wracać.	14:6.31 (162.6) The Paradise Sons regard the central creation as the home of their divine parents—their home. It is the place they enjoy returning to ever and anon.
14:6.32 (162.7) 6. Partnerskie Posługujące Córki. Matki Duchy Wszechświata, współstwórczynie wszechświatów lokalnych, które odbywają swe przedosobowe szkolenie na światach Havony, w bliskim związku z Duchami Orbit. We wszechświecie centralnym Córki Duchy wszechświatów lokalnych są odpowiednio nauczane o metodach współpracy z Synami Raju, cały czas będąc podległe woli Ojca.	14:6.32 (162.7) 6. The Co-ordinate Ministering Daughters. The Universe Mother Spirits, cocreators of the local universes, secure their prepersonal training on the worlds of Havona in close association with the Spirits of the Circuits. In the central universe the Spirit Daughters of the local universes were duly trained in the methods of co-operation with the Sons of Paradise, all the while subject to the will of the Father.
14:6.33 (162.8) Duch i Córki Ducha znajdują na światach Havony wzory umysłu dla wszystkich podległych im grup inteligencji duchowej oraz materialnej, a wszechświat centralny jest przyszłym przeznaczeniem tych istot, którym patronuje Matka Duch Wszechświata oraz związany z nią Syn Stwórca.	14:6.33 (162.8) On the worlds of Havona the Spirit and the Daughters of the Spirit find the mind patterns for all their groups of spiritual and material intelligences, and this central universe is the sometime destiny of those creatures which a Universe Mother Spirit jointly sponsors with an associated Creator Son.
14:6.34 (162.9) Matka Stwórczyni Wszechświata pamięta Raj i Havonę jako miejsce swojego pochodzenia oraz jako dom Nieskończonej Matki Ducha, miejsce pobytu osobistej obecności Nieskończonego Umysłu.	14:6.34 (162.9) The Universe Mother Creator remembers Paradise and Havona as the place of her origin and the home of the Infinite Mother Spirit, the abode of the personality presence of the Infinite Mind.
14:6.35 (162.10) Z wszechświata centralnego wywodzi się także dar osobistych prerogatyw kreatywności, które Boska Opiekunka Wszechświata używa jako uzupełnienie prerogatyw Syna Stwórcy, podczas stwarzania istot żywych obdarzonych wolą.	14:6.35 (162.10) From this central universe also came the bestowal of the personal prerogatives of creatorship which a Universe Divine Minister employs as complemental to a Creator Son in the work of creating living will creatures.
14:6.36 (162.11) I na koniec, ponieważ Duchowe Córki Nieskończonej Matki Ducha prawdopodobnie nigdy nie wrócą do swego rajskiego domu, czerpią one ogromną radość z wszechświatowego fenomenu odzwierciedlania, związanego z Istotą Najwyższą w Havonie oraz uosobionego w Raju, w Majestonie.	14:6.36 (162.11) And lastly, since these Daughter Spirits of the Infinite Mother Spirit will not likely ever return to their Paradise home, they derive great satisfaction from the universal reflectivity phenomenon associated with the Supreme Being in Havona and personalized in Majeston on Paradise.
14:6.37 (162.12) 7. Wznoszący się śmiertelnicy ewolucyjni. Z Havony pochodzi wzór osobowości śmiertelnika każdego typu oraz wzór wszystkich nadludzkich osobowości związanych ze śmiertelnikami, które nie pochodzą z kreacji czasu.	14:6.37 (162.12) 7. The Evolutionary Mortals of the Ascending Career. Havona is the home of the pattern personality of every mortal type and the home of all superhuman personalities of mortal association who are not native to the creations of time.
14:6.38 (162.13) Światy Havony dostarczają motywacji wszystkim ludzkim pragnieniom osiągania prawdziwych wartości ducha, na najwyższych wyobrażalnych poziomach rzeczywistości. Havona jest poprzedzającym Raj celem szkolenia każdego wznoszącego się śmiertelnika. Śmiertelnicy docierają tutaj do przedrajskiego Bóstwa – Istoty Najwyższej. Havona stoi przed każdą, wolą obdarzoną istotą jako brama do Raju i do Boga.	14:6.38 (162.13) These worlds provide the stimulus of all human impulses towards the attainment of true spirit values on the highest conceivable reality levels. Havona is the pre-Paradise training goal of every ascending mortal. Here mortals attain pre-Paradise Deity—the Supreme Being. Havona stands before every will creature as the portal to Paradise and God attainment.
14:6.39 (163.1) Raj jest domem a Havona pracownią i placem zabaw finalistów. Każdy, rozpoznający Boga śmiertelnik pragnie zostać finalistą.	14:6.39 (163.1) Paradise is the home, and Havona the workshop and playground, of the finaliters. And every God-knowing mortal craves to be a finaliter.
14:6.40 (163.2) Wszechświat centralny jest nie tylko uznanym miejscem przeznaczenia człowieka, ale także początkiem wiecznego bytu finalistów, gdy kiedyś rozpoczną nieujawnioną, wszechświatową przygodę, doświadczenie eksploracji nieskończoności Ojca Wszechświatowego.	14:6.40 (163.2) The central universe is not only man’s established destiny, but it is also the starting place of the eternal career of the finaliters as they shall sometime be started out on the undisclosed and universal adventure in the experience of exploring the infinity of the Universal Father.
14:6.41 (163.3) Havona będzie bez wątpienia wciąż funkcjonować, w absonicznym znaczeniu, nawet w przyszłych epokach wszechświata, kiedy to będzie można oglądać pielgrzymów z przestrzeni, jak próbują znaleźć Boga na poziomach nadskończonych. Havona może służyć jako wszechświat szkoleniowy dla istot absonicznych. Będzie ona prawdopodobnie szkołą końcową, gdy siedem superwszechświatów będzie działać jako szkoły średnie dla absolwentów szkół podstawowych przestrzeni zewnętrznej. Zgadzamy się z opinią, że potencjały wiecznej Havony naprawdę są nieograniczone, że wszechświat centralny posiada wieczne możliwości pełnienia funkcji wszechświata eksperymentalno-szkoleniowego dla wszystkich rodzajów istot stworzonych, przeszłych, obecnych czy przyszłych.	14:6.41 (163.3) Havona will unquestionably continue to function with absonite significance even in future universe ages which may witness space pilgrims attempting to find God on superfinite levels. Havona has capacity to serve as a training universe for absonite beings. It will probably be the finishing school when the seven superuniverses are functioning as the intermediate school for the graduates of the primary schools of outer space. And we incline to the opinion that the potentials of eternal Havona are really unlimited, that the central universe has eternal capacity to serve as an experiential training universe for all past, present, or future types of created beings.
14:6.42 (163.4) [Przedstawione przez Perfektora Mądrości, upoważnionego do pełnienia tego zadania przez Pradawnych Czasu na Uversie].	14:6.42 (163.4) [Presented by a Perfector of Wisdom commissioned thus to function by the Ancients of Days on Uversa.]